Een evenwichtig leven is iets dat veel mensen nastreven, maar dat weinigen kunnen vinden. Of dat nu komt door de druk die we onszelf opleggen om verder te komen in het leven, of door de drukke maatschappij waarin we leven: het is soms best lastig om je eigen evenwicht te bewaken. Waarschijnlijk kun je daar wel wat hulp bij gebruiken. Die vind je in dit artikel.
Terwijl iedereen baat zou kunnen hebben bij een beetje meer evenwicht. Of je een evenwichtig leven nu nastreeft om om een beetje sterker in je schoenen te staan of als onderdeel van je spirituele ontwikkeling.
En net zoals het streven naar evenwicht voor iedereen anders is, verschilt het ook per persoon wat werkt om dat evenwicht te vinden. In dit artikel richten we ons daarom wat algemener op de verschillende elementen van je leven die evenwicht nodig hebben, met tips om te vinden wat voor jou werkt.
Inhoud:
- Wat betekent evenwichtig leven?
- Hoe vind je jouw evenwicht?
- 8 concrete aspecten in je leven voor meer evenwicht
Wat betekent het om evenwichtig te leven?
Zoals gezegd, evenwichtig leven betekent voor iedereen iets anders. In essentie is het vooral een gevoel. Het gevoel dat je de verschillende aspecten van je leven onder controle hebt, zonder dat je gedachten voortdurend in verschillende richtingen worden getrokken.
Evenwicht in je leven is een gevoel van geaard zijn in dat leven. Je ervaart kalmte, helderheid en motivatie.
Hoe vind je jouw evenwicht?
De elementen in je leven die in evenwicht gebracht moeten worden, kun je grofweg in twee categorieën indelen. De interne en de externe aspecten. Vaak kiezen we er namelijk voor om op één van deze twee te focussen.
Zo zijn in onze maatschappij mensen vaak gefocust op hun externe leven. Carrière maken om een mooi huis te kunnen kopen, een rijk sociaal netwerk onderhouden, hobby’s, sporten en vrijwilligerswerk…
Geen wonder dat je dan weinig tijd voor je interne wereld overhoudt. En geen wonder dat er dan ook weinig ruimte overblijft voor evenwicht.
Omgekeerd kan natuurlijk ook. Bijvoorbeeld doordat je zoveel tijd besteed aan nadenken, piekeren of plannen maken, dat je vergeet om daadwerkelijk de wereld daarbuiten te ervaren. (Dat is voor mijzelf vaak de grootste valkuil op weg naar een evenwichtig leven.)
Vraag jezelf eens af in hoeverre de onderstaande punten in jouw geval in evenwicht zijn.
Evenwicht in interne aspecten
Intellectueel kun je denken aan voldoende uitdaging, maar ook voldoende tijd en ruimte voor je hersenen om tot rust te komen. Voortdurend nadenken is vermoeiend, maar als er niet voldoende intellectuele uitdaging in je leven is kun je ook verveeld raken.
Wat betreft liefde en andere relaties met anderen is het belangrijk dat er voldoende evenwicht is tussen geven en nemen.
Het derde aspect van je interne leven is je gezondheid dat draait om gezond en voldoende eten, drinken en bewegen, maar ook jezelf voldoende rust toestaan.
Evenwicht in externe aspecten
Natuurlijk is er niets mis mee om op je werk het maximale van jezelf te vragen om je doelen te halen, maar verlies daarbij het grote geheel niet uit het oog. Zo voorkom je dat je werkt om het werken, anders is de kans groot dat je oorspronkelijke doel juist uit beeld verdwijnt omdat je alleen maar bezig bent met carrière maken.
Ergens – volgens mij was het in Het Plakband Pensioen van Gerhard Hormann – las ik daar een mooie realisatie over. Hoeveel van ons beginnen niet met ons werkende bestaan met de intentie om 30 jaar echt hard te werken en het dan wat rustiger aan te gaan doen? Hypotheek afbetaald, dus veel meer financiële vrijheid. Vervolgens maak je promotie, ga je meer verdienen en zou die droom alleen maar dichterbij moeten komen. Toch? Fout, want wat gaan we vervolgens doen? We sluiten een nieuwe (en hogere) hypotheek af en kopen een mooier en groter huis. Het gevolg? We zitten weer voor 10 jaar langer aan een hypotheek vast en schuiven dus ook de wens van het rustiger aan doen voor ons uit.
(Dit is geen pleidooi voor hoe je eerder kunt stoppen met werken. Wil je daar meer over lezen, dan raad ik je het hierboven genoemde boek van harte aan. Hier gaat het om de realisatie dat je het evenwicht tussen werken en waar je het op de lange termijn voor doet voor ogen moet houden.
In je sociale leven is het vooral belangrijk om voldoende menselijk contact in evenwicht te houden met genoeg tijd voor jezelf. We zijn sociale dieren, maar iedereen heeft ook een persoonlijke behoefte aan voldoende tijd voor zichzelf. Dat geldt voor vrienden en ook voor familie: laat je relaties niet verwaarlozen en verwelken, maar durf ook je eigen grenzen aan te geven.
Leuke dingen doen is belangrijk om te ontspannen en stoom af te blazen. Maar ook hierin is evenwicht belangrijk. De bekende slogan van een bepaald biermerk is niet voor niets “Geniet, maar drink met mate”. Natuurlijk slaat dat op alcoholinname, maar het is een wijsheid die je op alles in het leven kunt toepassen. Want de dingen waar je van geniet, kunnen hun kleur verliezen wanneer je er niet met mate (oftewel; voldoende evenwicht) van geniet.
8 concrete aspecten in je leven voor meer evenwicht
Allemaal leuk een aardig, hoor ik je inmiddels denken, maar hoe breng je dan meer evenwicht in je leven aan? Hieronder geef ik je 8 concrete handvatten die je kunt gebruiken op je weg naar meer evenwicht.
1. Doelen
Geen evenwicht zonder doelen. Denk eens na over waar je wilt dat je leven naartoe gaat. Schrijf dat op, zodat je later eens kunt terugkijken of doelen nog relevant zijn en of je er voor je gevoel genoeg tijd aan hebt besteed.
Zelf vind ik het fijn om die doelen op deze manier regelmatig actief onder de loep te nemen. Ik merkte namelijk dat ik anders de neiging had om bij een bepaald doel te blijven hangen en het na te streven “omdat het nu eenmaal een doel was dat ik mezelf had gesteld”.
Voor een evenwichtig leven is het belangrijk om doelen te hebben, maar minstens net zo belangrijk om te durven om doelen los te laten wanneer ze niet meer bij je passen. Het boek Grip was hierin voor mij echt een eye-opener.
2. Erkennen
Een belangrijk onderdeel daarvan is dus erkennen hoe je je voelt over waar je staat in het leven en waar je naartoe gaat. Geeft datgene waar je naartoe leeft je nog nieuwe energie? Of kost het alleen maar moeite om erachteraan te jagen?
Geef jezelf ook de ruimte om de gebieden in je leven op te merken die wel wat extra liefde kunnen gebruiken.
3. Plannen
Merk je dat je hoofd vaak overloopt van de taken die je nog moet doen? Is je bureau inmiddels bedolven onder de slingerende post-its en to-do lijstjes? Maak het digitaal! Er zijn talloze handige taken-apps, waarin je alles wat nog moet gebeuren eventjes kunt parkeren.
Plan vervolgens voor jezelf een aantal vaste momenten in de week waarop je die lijst doorloopt. Zo weet je zeker dat je de taken niet vergeet. Dat geeft rust en zorgt voor evenwicht in je hoofd.
4. Reflectie
Dit is waar je – zoals ik onder punt 1 schreef – nagaat in hoeverre je de belangrijkste doelen die je voor jezelf hebt gesteld, ook hebt nagestreefd.
Hoe vaak je zo’n moment inplant hangt helemaal van jouw behoeften en doelen af. Zelf reflecteer ik graag op nieuwjaarsdag, tijdens mijn eerste flinke hardlooptocht van het jaar, op alles wat ik in het afgelopen jaar heb bereikt en wat ik graag bereikt zou hebben.
Waar ben ik nu? Hoe gelukkig ben ik daarmee? Wat had ik anders kunnen doen om daar te zijn waar ik eigenlijk had willen zijn?
Natuurlijk is één keer per jaar erg weinig en heb ik dat soort reflectie momenten vaker. Maar nieuwsjaarsdag is voor mij een perfect moment voor een grondige reflectie op waar ik sta in het leven, waar ik naartoe wil en wat ik daar in het komende jaar voor moet gaan doen.
5. Zelf-onderzoek
Scroll nog eens terug naar boven, naar het stuk over interne en externe aspecten. Neig je meer naar een van die twee richtingen? Zijn er aspecten in je leven waar je meer evenwicht in aan zou willen brengen, door er meer of juist minder energie en tijd aan te besteden?
6. Voorbereiding
Wat houdt jou tegen om je plannen en doelen te volgen? Kun je bij jezelf vaste, terugkerende gewoonten herkennen die je van je pad duwen?
Zelf heb ik bijvoorbeeld altijd erg veel last gehad van mijn interne criticus. Dat stemmetje dat we allemaal wel eens hebben, dat zich afvraagt of je wel op de goede weg zit en of je wel hard genoeg aan je doelen werkt.
Die criticus kan heel waardevol zijn, maar ik ben in de loop van mijn leven steeds meer gaan herkennen dat hij me ook ontzettend in de weg kan zitten. Door me daar steeds bewuster van te worden, heb ik me ook steeds beter tegen hem leren wapenen. Ik luister nog wel, maar laat me niet meteen door het piekeren meevoeren.
Een evenwichtig leven betekent namelijk ook dat je je niet door aangeleerde patronen of reflexen uit balans laat brengen.
7. Vind jouw kracht
Waar kun je verbinding mee zoeken en kracht uit halen om je op die moeilijke momenten te herinneren aan wat je hebt voorgenomen en terug te keren naar je evenwicht? Een persoon, voorwerp of tactiek die je op die momenten kunt inzetten?
Je kunt hiervoor bijvoorbeeld de betekenis van edelstenen benutten. Door die bij je te dragen (gewoon in je broekzak, of aan een ketting om je hals) kun je de steen even aanraken of vasthouden wanneer de twijfel toeslaat. Dat geeft een heel tastbare en concrete herinnering aan wat je jezelf had voorgenomen.
Voor het leren leven met de innerlijke criticus waar ik het hierboven heb gehad, had ik ontzettend veel aan deze video.
De realisatie die hierin naar voren komt – dat denken en piekeren een verslaving zijn – heeft me handvatten gegeven die me helpen om die criticus een halt toe te roepen als hij begint te tetteren.
Begrijp me niet verkeerd: het lukt lang niet altijd, maar deze bewustwording is voor mij een steen in de rivier van kolkende gedachten. Een centrum van evenwicht dus.
8. Vooruit kijken
Onthoud dat het tijd kost om je patronen en gewoonten te overwinnen en om te vormen tot een evenwichtiger leven. Spreek dan ook met jezelf af dat je een langere periode (ten minste drie maanden, maar liefst langer) in het nastreven van je nieuwe doelen gaat steken.
Maar plan ook alvast wat je gaat doen als je na die periode nog niet op het punt bent waar je zou willen zijn. Het gevaar bestaat namelijk dat je anders uit teleurstelling terugvalt in oude gewoonten en dat zou zonde zijn van je harde werk.
Zoals ik al zei is het mij nooit gelukt om helemaal van mijn innerlijke criticus af te komen. Daar ben ik me maar al te bewust van, maar ik neem het mezelf niet kwalijk omdat ik weet dat het ook gewoon ontzettend moeilijk is om zo’n denkreflex te overwinnen.
Gevoelens en gedachten zijn nu eenmaal lastig te controleren.
In plaats van bij de pakken neer te gaan zitten, put ik kracht uit het feit dat ik er wel steeds beter in word. En ik kijk vooruit, want ik weet dat ik er over een jaar weer een stukje beter in zal zijn.
